Cách đây 49 năm, nhằm đáp ứng nguyện vọng của nhân dân và yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực đối với các xã vùng Bãi Ngang ven biển, được sự quan tâm của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, trường được hình thành từ tháng 10 năm 1974, đóng tại xã Quỳnh Bảng, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, thuộc một phân hiệu của trường cấp 3 Quỳnh Lưu 2. Gần một năm sau, theo Quyết định 936/QĐ-UBND ngày 5/9/1975 của UBND tỉnh Nghệ An, Trường THPT Quỳnh Lưu 3 chính thức ra đời, đóng trên địa bàn làng Văn Thống, xã Quỳnh Lương.

         Ra đời trong công cuộc đổi mới nền giáo dục Việt Nam sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, 49 năm phấn đấu, xây dựng và phát triển là một chặng đường gian nan, vất vả nhưng rất đỗi tự hào, luôn khắc sâu trong tâm trí của các thế hệ thầy cô giáo và lớp lớp học sinh của trường. Ngược dòng lịch sử 49 năm về trước, từ buổi đầu sơ khai, nơi đây chỉ là bãi cát trắng hoang vu, buổi ban đầu trường mới chỉ có 3 dãy nhà cấp 4 với 15 phòng học được xây dựng từ sự đóng góp tự nguyện của các xã và nhân dân trong vùng, với 38 giáo viên và 676 học sinh. Các thế hệ thầy và trò với lòng nhiệt huyết, yêu ngành, yêu nghề, yêu trẻ, các thế hệ thầy cô giáo của trường đã vượt qua bao khó khăn, gian khổ để vừa xây trường, dựng lớp, vừa thực hiện sự nghiệp “trồng người”.

         Trong quá trình xây dựng và phát triển, trường trải qua nhiều biến động, quy mô trường lớp có lúc chưa ổn định, biết bao khó khăn chồng chất nhưng nhờ sự nỗ lực, cố gắng của thầy và trò; sự quan tâm, giúp đỡ của các cấp ủy đảng, chính quyền; sự đùm bọc của nhân dân, nhà trường đã vượt qua và dần đi vào ổn định. Cùng với sự phát triển của quê hương, đất nước, quy mô trường lớp của trường ngày một tăng. Hiện nay trường có 41 lớp với 1900 học sinh; Cơ sở vật chất nhà trường ngày càng khang trang với 42 phòng học cao tầng, có đầy đủ các phòng thực hành, phòng thí nghiệm, nhà đa năng, phòng làm việc của lãnh đạo và các tổ chuyên môn, đoàn thể…, với đầy đủ trang thiết bị hiện đại đáp ứng yêu cầu làm việc, giảng dạy, học tập của giáo viên và học sinh.

         Trường THPT Quỳnh Lưu 3 không ngừng lớn mạnh, là cái nôi rèn luyện, nuôi dưỡng và chắp cánh ước mơ cho con em vùng ven biển Quỳnh Lưu. Các thế hệ thầy cô giáo đã kế tiếp nhau, cần mẫn “nhả tơ” truyền cho các em học sinh những kiến thức quý giá, bổ ích, những bài học làm người để các em làm hành trang trong cuộc sống.

         Từ mái trường này, đã có 20.453  học sinh tốt nghiệp. Bao thế hệ học sinh đã trở thành những chiến sỹ anh dũng, đi đầu trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, có bao người đã ngã xuống được Tổ quốc ghi công, nhiều học sinh ưu tú của trường đã trở thành những nhà khoa học xuất sắc, những giáo sư, tiến sỹ, nhà giáo, nghệ sỹ ưu tú, Anh hùng lực lượng vũ trang, doanh nhân thành đạt; nhiều học sinh đã trở thành những cán bộ lãnh đạo, quản lý, đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng ở các Bộ, ngành, trong các cơ quan Đảng, Nhà nước từ Trung ương đến địa phương…

         Trong những năm gần đây, thực hiện chủ trương “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, “đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển”, Trường THPT Quỳnh Lưu 3 không ngừng  đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, nâng cao chất lượng đội ngũ, do vậy chất lượng giáo dục nhà trường cũng ngày càng được nâng lên. Đã có hơn 630 em học sinh giỏi tỉnh, học sinh giỏi quốc gia. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp hàng năm nằm tốp đầu của tỉnh,  học sinh đậu vào các trường đại học, cao đẳng ngày càng tăng, có em là thủ khoa, á khoa của các trường đại học lớn nằm trong tốp 50 học sinh xuất sắc của cả nước. Nhiều thầy cô đạt giáo viên dạy giỏi cấp quốc gia, cấp tỉnh, quản lý giỏi, có nhiều sáng kiến kinh nghiệm cấp tỉnh, cấp cơ sở, công trình khoa học trong đổi mới dạy học, quản lý giáo dục; nhiều nhà giáo được công nhận chiến sỹ thi đua các cấp, được Thủ tướng Chính phủ, Bộ GD&ĐT, UBND tỉnh, Sở GD&ĐT,… tặng nhiều bằng khen, giấy khen. Nhà trường nhiều năm liền được công nhận là trường tiên tiến xuất sắc, chi bộ Đảng liên tục được công nhận trong sạch vững mạnh, các đoàn thể đều đạt vững mạnh xuất sắc. Kết quả và thành tích đạt được của nhà trường trong 49 năm qua đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp “trồng người”, vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung và của quê hương Quỳnh Lưu nói riêng. Tin tưởng, Trường THPT Quỳnh Lưu 3 sẽ tiếp tục đạt được những thành tích to lớn hơn trong sự nghiệp đổi mới giáo dục, luôn là sợi chỉ đỏ về giáo dục của tỉnh nhà, xứng đáng với niềm tin, niềm tự hào của nhân dân và các thế hệ học sinh.